Spożywając probiotyki – obecne m.in. w fermentowanych produktach mlecznych, kiszonkach czy preparatach farmaceutycznych – rzadko zastanawiamy się nad ich dalszym losem w organizmie. Tymczasem droga, jaką pokonują w przewodzie pokarmowym, jest niezwykle złożona i wymaga specyficznych przystosowań ze strony tych mikroorganizmów.

Pierwszym etapem tej drogi jest żołądek – środowisko wyjątkowo nieprzyjazne ze względu na obecność silnego kwasu solnego. Jego głównym zadaniem jest nie tylko trawienie pokarmów, lecz także eliminacja drobnoustrojów potencjalnie szkodliwych dla zdrowia. Dla większości bakterii warunki panujące w żołądku są zabójcze. Jednak niektóre szczepy probiotyczne wykazują zdolność przetrwania w tym kwaśnym środowisku dzięki mechanizmom ochronnym.

Bakterie te mogą posiadać specjalistyczne struktury, takie jak ochronne otoczki komórkowe, które zabezpieczają je przed działaniem niskiego pH. W przypadku suplementów diety wykorzystywane są również technologie farmaceutyczne, np. kapsułki o opóźnionym uwalnianiu, które rozpuszczają się dopiero w jelicie cienkim, zapewniając skuteczne dostarczenie mikroorganizmów w miejsce ich docelowego działania.

Niektóre szczepy wykazują zdolność adaptacji do warunków kwaśnych poprzez modyfikację procesów metabolicznych, co pozwala im zachować aktywność biologiczną i przeżyć przejście przez żołądek. Dzięki temu mogą zasiedlać jelita, gdzie realizują swoje główne funkcje.

Rola probiotyków w organizmie człowieka

Probiotyki pełnią w organizmie człowieka funkcje wspomagające, regulacyjne i ochronne. Ich obecność w przewodzie pokarmowym przyczynia się do zachowania równowagi mikrobiologicznej, która jest niezbędna dla prawidłowego przebiegu wielu procesów fizjologicznych. Bakterie probiotyczne uczestniczą w rozkładzie składników pokarmowych, wspierają syntezę witamin, wzmacniają barierę jelitową oraz wpływają na aktywność układu odpornościowego. Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje również na ich udział w komunikacji między jelitami a mózgiem, co przekłada się na regulację nastroju i odpowiedzi na stres. W efekcie, probiotyki stanowią ważny element wspierania zdrowia ogólnego i profilaktyki wielu chorób przewlekłych.

Działanie probiotyków w jelitach

Po przejściu przez żołądek probiotyki docierają do jelit – obszaru o największym zagęszczeniu mikroorganizmów w ludzkim ciele. Tworzą one ekosystem nazywany mikrobiotą jelitową, którego stabilność ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Probiotyki wspomagają endogenną mikroflorę, wspierając utrzymanie jej różnorodności i równowagi. Taka homeostaza mikrobiologiczna sprzyja prawidłowemu przebiegowi procesów trawiennych, a także wpływa korzystnie na metabolizm, odporność oraz kondycję psychiczną.

Zaburzenia w składzie mikroflory mogą prowadzić do dysbiozy, której skutkiem mogą być problemy trawienne, osłabienie odporności czy zaburzenia nastroju. Suplementacja probiotykami może odgrywać istotną rolę w prewencji i łagodzeniu takich stanów.

Sprawdź probiotyki Narine w kapsułkach tutaj.

Znaczenie probiotyków dla fizjologii organizmu

Probiotyki wykazują wielokierunkowe działanie biologiczne. Jedną z najważniejszych funkcji jest wspomaganie trawienia poprzez rozkład złożonych składników pokarmowych, takich jak błonnik pokarmowy, na krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA). SCFA odgrywają kluczową rolę w odżywianiu komórek nabłonka jelitowego oraz w utrzymaniu integralności bariery jelitowej.

Dodatkowo probiotyki poprawiają biodostępność składników odżywczych – witamin, minerałów i aminokwasów. Niektóre szczepy są również zdolne do syntezy niezbędnych witamin, w tym witaminy K oraz witamin z grupy B, które wspierają funkcjonowanie układu nerwowego i procesy metaboliczne.

Związek mikrobioty jelitowej z odpornością i funkcjami neuropsychicznymi

Rosnąca liczba badań naukowych potwierdza istnienie osi jelitowo-mózgowej, czyli mechanizmu dwukierunkowej komunikacji między układem pokarmowym a ośrodkowym układem nerwowym. Probiotyki mogą wpływać na produkcję neuroprzekaźników, w tym serotoniny – związku odgrywającego istotną rolę w regulacji nastroju, snu oraz reakcji na stres.

Ponadto mikroorganizmy probiotyczne wspomagają funkcjonowanie bariery jelitowej i modulują odpowiedź immunologiczną. Chronią organizm przed przenikaniem patogenów i toksyn do krwiobiegu oraz stymulują aktywność komórek układu odpornościowego.

Źródła probiotyków w diecie

Probiotyki można dostarczać organizmowi zarówno poprzez naturalne produkty fermentowane, jak i suplementy diety. Do najbogatszych źródeł należą: kiszona kapusta, ogórki kiszone, kefir, jogurt naturalny oraz fermentowane produkty sojowe, takie jak tempeh.

W przypadku suplementów warto zwrócić uwagę na zawartość odpowiednio przebadanych szczepów, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium, oraz na technologie chroniące bakterie przed działaniem soku żołądkowego.

Sprawdź też, jak suplementować probiotyki poprzez superfoods.

Wnioski

Probiotyki odgrywają istotną rolę w utrzymaniu równowagi mikrobiologicznej jelit, wspomagają trawienie, poprawiają wchłanianie składników odżywczych, wpływają na funkcje immunologiczne oraz mogą korzystnie oddziaływać na układ nerwowy. Ich regularne stosowanie, zarówno w postaci naturalnych produktów, jak i preparatów farmaceutycznych, może stanowić element profilaktyki zdrowotnej wspierającej homeostazę całego organizmu.